Outreach News

የብር አዳማ አንደኛ ደረጃ ትምህርት ቤት ተመረቀ

ትዕግስት ዳዊት 

የባህር ዳር ዩኒቨርሲቲ ኢን/ስት/ኮም ም/ፕረዚደንት ዶ/ር ዘውዱ እምሩ በምረቃ መርሃ ግብሩ ላይ እንደተናገሩት ባህር ዳር ዩኒቨርሲቲ መንግሥት ባወጣው የከፍተኛ ትምህርት አዋጅ ቁጥር 650 ለዩኒቨርስቲዎች ከተሰጣቸው ሦስት ተልዕኮዎች ውስጥ አንዱ የሆነውን በፍላጎት ላይ የተመሰረተ የማኅበረሰብ አገልግሎት መስጠት በተለያየ ደረጃ እየተገበረ ይገኛል፡፡ ይህ በእለቱ የተከናወነው የትምህርት ቤት ስራ ምረቃም የዙህ ጥረት አንድ አካል እንደሆነ ዶ/ር ዘውዱ ገልፀው ይህን መሰል ስራዎችም ሞዴል መደረግ በሚችሉበት ደረጃ እንደሚሰሩም ገልፀዋል፡፡ ዶ/ር ዘውዱ አክለውም ለትምህርት ቤቱ ግንባታ እውን እንዲሆን ከተለያዩ ባለሙያዎች እና የመንግስት ኃላፊዎች ትብብር ባሻገር ኤፍጂሲኤፍ (FGCF) የተሰኘው የግብረ ሰናይ ድርጅት ጉልህ ሚና ተጫውቷል ብለዋል፡፡ ይህም ባህር ዳር ዩኒቨርሲቲ በ2009 ዓ.ም. ግብረ ሰናይ ድርጅቱ ጋር በትምህርት ዘርፍ በትብብር ለመስራት ላደረጉት ስምምነት ተግባራዊ ማሳያ እንደሆነ ጨምረው ገልጸዋል፡፡ የኤፍጂሲኤፍ (FGCF) አማራ ክልል አስተባባሪ አቶ አቢወት አሸናፊ የተገነቡትን 16 መማሪያ ክፍሎች፣ አንድ አስተዳደር ሕንፃ ፣ አንድ ቤተ-ሙከራ እና አንድ ቤተ-መጻሕፍት በምረቃ መርሃግብሩ ለተገኙት አካላት ያስጎበኙ ሲሆን የህንጻውን ክፍሎች እንዲሁም ውስጣቸው ስላሉት ቁሳቁሶች እና ስለሚሰጡት አገልግሎቶች ማብራሪያ ሰጥተዋል፡፡ አቶ አቢወት በቀጣይ ደግሞ በዋነኛነት የትምህርት ቤቱን ምድረ-ግቢ ማሳመር፣ ለመምህራን የተለያዩ አቅም ግንባታ ሥልጠናዎችን መስጠት እንዲሁም ለተማሪዎች የተለያዩ የግንዛቤ ማስጨበጫ ሥልጠናዎችን ለመስጠት እንደታቀደ ገልፀዋል፡፡ የግንባታውን ወጪ ሶስት አካላት የሸፈኑት ሲሆን ባሕር ዳር ዩኒቨርስቲ 30%፣ የአካባቢው ማኅበረሰብ እና ወረዳው 40%፣ እንዲሁም ኤፍጂሲኤፍ (FGCF) 30%ቱን አዋጥተዋል፡፡ በትምህር ቤቱ ምርቃት ላይ የተገኙት የቋሪት ወረዳ ትምህርት ጽ/ቤት ሃላፊ አቶ የፀዳው አጥናፍ እንደተናገሩት ወረዳው በትምህርት ጥራት በኩል ሰፊ ችግር ያለበት በመሆኑ ይህ ግንባታ ሲገነባ ሰፊውን ችግር ለማቃለል የራሱ አስተዋጽኦ ይኖረዋል ብለዋል፡፡ ተማሪዎች ከፈራረሰ ትምህርት ቤት ወጥተው ደረጃውን በጠበቀ ህንጻ እንዲማሩ በመደረጋቸው የትምህርት ጥራት እንደሚሻሻል ጠቁመው የተገነባውን ህንጻ ማህበረሰቡ እንደራሱ እንዲንከባከበው አሳስበው ለዚህ ህንጻ መገንባት አስተዋጽኦ ላደረጉት አካላት የአክብሮት ምስጋና አቅርበዋል፡፡ በመርሃግብሩ የተገኙት የተማሪ ወላጆች በበኩላቸው ትምህርት ቤቱ በ1972 ዓ.ም የተገነባ እንደነበረ ጠቁመው አሁን ላይ አገልግሎት ለመስጠት የማይችልበት ደረጃ ላይ እየደረሰ እያለ አዲሱ ህንጻ መገንባቱ ከሃሳብ እና ጭንቀት እንደታደገቸው ገልጸዋል፡፡ አክለውም አሁንም ያልተሟሉላቸው እነደ ውሀ እና መብራት ያሉ መሰረተ ልማቶች እንዲሟሉላቸው ጥያቄአቸውን አቅርበዋል፡፡ በመጨረሻም ወላጆች ልጆቻቸውን በርትተው እንደሚያስተምሩ ተናግረው ት/ቤቱን ወደ ሁለተኛ ደረጃ እንደሚያሳድጉትም ቃል ገብተዋል፡፡

በBDU-NORHED ኘሮጀክት ጽ/ቤት አስተባባሪነት በትምህርትና ስነ ባሕርይ ኮሌጅ ፣ በባሕር ዳር ዩኒቨርስቲ ሳይንስ ማልፀጊያ ማዕከል አና በFGCF ትብብር ከአማራ ክልል አራት ዞኖች (ምዕራብ ጎጃም፣ምስራቅ ጎጃም፣ ደቡብ ጎንደር እና አዊ) ከሚገኙ አንደኛ ደረጃ ትምህርት ቤቶች ለተውጣጡ 100 መምህራን የዘጠኝ ቀናት ስልጠና ተሰጠ፡፡

በባሕር ዳር ዩኒቨርሲቲ የፔዳጐጅና ትምህርት ምርምር ተቋም ዳይሬክተርና የBDU-NORHED ኘሮጀክት አስተባባሪ ዶ/ር ዳዊት አስራት ስልጠናው በመጀመሪያ ደረጃ ትምህርት በተለይም የሳይንስና የሂሣብ ትምህርቶች ላይ ተማሪዎች ፅንሰ ሀሣቦችን በቀላሉ እንዲገነዘቡ ለማድረግ የሚረዱ መንገዶችን ማስተማርን ዓላማ ያደረገ ነው ብለዋል፡፡ የትምህርት ጥራትን ማስጠበቅ የእያንዳንዱ ባለሙያ ግዴታ መሆኑና የዚህ እንቅስቃሴ አንድ አካል ሊሆን የሚችለው ደግሞ የመምህራንን አቅም ማጎልበት እንደሆነ ዶ/ር ዳዊት ገልፀዋል፡፡
ዶ/ር ዳዊት አክለውም የአጭር ጊዜ ስልጠናው ትኩረት ያደረገው በአምስት ጉዳዮች ማለትም በሂሳብ እና ሳይንስ ትምህርት ስነ-ዘዴ፣ በተግባራዊ ምርምር፣ ስርዓተ-ፆታን መዕከል ያደረገ የማስተማር ዘዴ እና በልይይት ማስተማር እና ምዘና ላይ ነው ብለዋል፡፡

በስልጠናው ተሳታፊ የነበሩ መምህራን ስልጠናው ከዕለት ተዕለት የማስተማር ስራቸው ጋር በቀጥታ የሚገናኙና በቀላልና ከአካባቢ የሚገኙ ቁሳቁሶችን ተጠቅመው በሚሰሯቸው ሙከራዎች ተማሪዎች የሳይንስና የሂሳብ ፅንሰ ሃሳቦችን በቀላሉ ለመገንዘብ እንዲችሉ የሚያግዙ መንገዶችን የተማሩበት መሆኑን ገልፀዋል፡፡

የአማራ ክልል ትምህርት ቢሮን ወክለው በስልጠናው የተገኙት አቶ ልሳነወርቅ ፋንታሁን ዩኒቨርስቲው ተነሳሽነቱን ወስዶ ስልጠናውን መስጠቱን አመስግነው ሰልጣኞችም በስልጠናው ያገኙትን እውቀት በስራ ላይ በማዋል ለትምህርት ጥራት መሻሻል የራሳቸውን ድርሻ እንዲወጡ አሳስበው የክልሉ ትምህርት ቢሮውም በመሰል ጉዳዮች ላይ ወደፊት ከዩኒቨርስቲው ጋር ተባብሮ ለመስራት ዝግጁ እንደሆነ ገልፀዋል፡፡

በመጨረሻም የባሕር ዳር ዩኒቨርሲቲ የምርምርና ማህበረሰብ አገልግሎት ም/ኘሬዚዳንት ዶ/ር ሙሉነሽ አበበ እና በአማራ ብሔራዊ ክልላዊ መንግስት ትምህርት ቢሮ የስርዓተ ትምህርት ዝግጅትና ትግበራ ዳይሬክተር አቶ ሙላው አበበ ለስልጠናው ተሳታፊዎች ሰርተፊኬት የሰጡ ሲሆን ዶ/ር ሙሉነሽ በመዝጊያ ንግግራቸው የሁሉም ሙያ መነሻው መምህርነት ትልቅ ፀጋ መሆኑን ገልፀው ሰልጣኝች በስልጠና ቆይታቸው ያገኙትን እዉቀት ወደ መሬት አውርደው ተግባራዊ እንዲያደርጉት አሳስበዋል፡፡

ኢትዮጵያ በእንስሳት ሃብት ከአፍሪካ ሀገሮች የተሻለ ደረጃ ላይ ብትገኝም በእንስሳት መኖ እጥረት ምክንያት ማግኘት የሚገባትን ጥቅም እያገኘች እንዳልሆነ የተለያዩ የመረጃ ምንጮች ያስረዳሉ፡፡ ከዚህ ችግር አኳያ የባሕር ዳር ዩኒቨርሲቲ የቴክኖሎጂ ሽግግር ዳይሬክቶሬት የተለያዩ የንጥረ ነገር ውህዶችን በመጠቀም የፅንሰ-ሃሳብና የተግባር ስልጠና ለተለያዩ የማህበረሰብ ክፍሎች በግብርናና አካባቢ ሣይንስ ኮሌጅ ግቢ ቤተ-ሙከራ ለ7 ተከታታይ ቀናት ሰጥቷል፡፡

የማዕከሉ ዳይሬክተር ዶ/ር የሻምበል መኩሪያው ቴክኖሎጅን በመጠቀም ማንኛውም ማህበረሰብ በቀላሉ አረንጓዴ የእንስሳት መኖ በአጭር ጊዜ፣ በአነስተኛ ጉልበትና ውሃ በርካታ የእንስሳት መኖ በማዘጋጀት መጠቀም የሚቻልበትን ዘዴ ለማሳወቅ ስልጠናው ፈር ቀዳጅ መሆኑን ገልፀዋል፡፡ ለቴክኖሎጂው ዋና ግብዓት የሆነውን ውህድ በዩኒቨርሲቲው የኬሚስትሪ ት/ክፍል ሙሁራን ተሰርቶ የቀረበ መሆኑንም ዳይሬክተሩ ተናግረዋል፡፡ ከGIZ የእንስሳት ሃብት ልማት ማስፋፊያ ኤጀንሲ የመጡት አሰልጣኝ አቶ ኃይለየሱስ አባተ የቴክኖሎጂውን ግኝትና አዋጭነት ሲገለፁ ዘርፈ ብዙ ፋይዳ እንዳለው፣ በተለይ ዝናብ አጠርና ድርቅ በሚያጠቃቸው ቦታዎች አካባቢ በስፋት መሰራት እንደሚቻል፣ በ7 ቀናት ውስጥ ከ25-30 ሴንቲ ሜትር ርዝመት ያለው አረንጓዴ መኖ ማድረስ እንደሚቻል እንዲሁም ከ 1 ኪሎ ግራም ገብስ ከ6-10 ኪሎ ግራም የሚመዝን የእንስሳት መኖ በቀላሉ ማግኘት እንደሚቻል ተናግረዋል፡፡ አሰልጣኙ አያይዘውም መኖው በተለይ ለእንቁላል ጣይ ዶሮዎች የንጥረ ነገሩ ውህድ ከፍተኛ ፕሮቲን ስላለው በርካታ እንቁላል የመጣል አቅማቸውን እንደሚያጐለብትና ስልጠናው ከሙከራ እስከ ትግበራ መሰጠቱን አስገንዝበዋል፡፡ ሰልጣኞች በባሕር ደር ከተማ የተደራጁ ሥራ አጥ ወጣቶች፣ የኮሌጁ የእንስሳት እርባታ ሠራተኞች እንዲሁም የዩኒቨርሲቲውን መምህራንና የድህረ ምረቃ ተማሪዎች ሲሆኑ ከስልጠናው ከፍተኛ ግንዛቤ እንደጨበጡና በቆይታቸው መኖው ለእንስሳት መቅረብ መቻሉን ብሎም የኮሌጁ ላሞችና በጐች ሲመገቡት ማስተዋላቸውን ተናግረዋል፡፡

የባሕር ዳር ዩኒቨርሲቲ በግልገል አባይ ወንዝ መግቢያ ያሉ ውሃ አዘል መሬቶች ማገገምና ዘላቂ ልማት ኘሮጀክት (Rehabilitation and Sustainable Utilization of little Abay River Mouth Wetlands Project) በወንዙ ተፋሰስ ዙሪያ ያከናወናቸውን ስራዎች አስመልክቶ የአንድ ቀን ጉብኝት አካሄዷል፡፡
ኘሮጀክቱ ከተጀመረ  ሁለት ዓመታትን ያስቆጠረ ሲሆን የአካባቢውን ውሃ አዘል መሬት መሪ እቅድ ማውጣት፣ ለአካባቢው ማህበረሰብ የግንዛቤ ማስጨበጫ ስልጠና መስጠት ፤ በተለይ ለተማዎች እና ለተመራማሪዎች እንዲሁም ለአርሶ አደሮች፣ የደንገልን ተከላና እንክብዛቤ ማስፈን፣ የብዝሀ ህይወት ሀብት የሆነውን ጣና ሀይቅን መጠበቅ ዋና ዋና ዓላማዎች እንደሆኑ የኘሮጀክቱን በዋናነት የያዙት ሶስት የዩኒቨርሲቲው ሙህራን/ ዶ/ር ምንውየለት መንግስት፣ ዶ/ር ዋሴ አንተነህ እና ዶ/ር አማረ ሰውነት/ ገልፀዋል፡፡ ከእነዚህ አላማዎች መካከል ከ85-90 % የሚደርሱት የተከናወኑ እንደሆኑና ከዛም በዘለለ የአካባቢውን ስራ አጥ ወጣት በማደራጀት በአሳ ማስገር ሥራ ተሰማርተው እራሳቸውን እንዲችሉ ተደርጓል፡፡
በተጨማሪም ፕሮጀክቱ በአባይ ተፋሰስ አካባቢ ከ4500 ሕዝብ በላይ የሚኖርባቸው ሁለቱ ቀበሌዎችን ማለትም ከሰሜን አቸፈር ወረዳ እስቱሚት ቀበሌ እና ከባህር ዳር ዙሪያ ወረዳ ልጆሚ ቀበሌ በተሻለ ዘዴ ኑሮአቸውን እንዲመሩ ለማስቻል ጉልህ አስተዋፅኦ ማበርከቱን የፕሮጀክቱ ባለቤቶች ገልፀዋል፡፡
በጉብኝቱ ወቅት የባሕር ዳር ዩኒቨርሲቲ ምርምርና ማህበረሰብ አገልግሎት ም/ኘሬዚዳንት ዶ/ር ሙሉነሽ አበበ የተገኙ ሲሆን ከጉብኘቱ በርካታ ያልጠበቋቸው ነገሮች ተሰርተው እንዳገኙ እንዲሁም ለወደፊቱ በደለል በመሞላት ምክንያት ተጎጅ የሆነ ያለውን የጣና ሀይቅ ለመታደግ ሁሉም እርብርብ ማድረግ እንዳለበት ገልፀው በኘሮጀክቱ አማካኝነት የተገኙትን ሁለት የሞተር ጀልባዎች ለስቱሚቱ እና ለልጆሚ ቀበሌ አስተዳደሮች አስረክበዋል፡፡ “የ CEPF(Eastern Afromontane Regional implementation Team” ) አማካሪ  የሆኑትን አቶ አብዱራሀማን ኩብሳን ጨምሮ የዩኒቨርሲቲው የበላይ አመራሮች ፣ ሙህራንና የአካባቢው ማህበረሰብ በጉብኝቱ ተሳትፈዋል፡፡